Gia vị là gì?
Gia vị, theo định nghĩa của các nhà khoa học và sinh học, là những loại thực phẩm, rau thơm hoặc các hợp chất hóa học cho thêm vào món ăn, có thể tạo những kích thích tích cực nhất định lên cơ quan vị giác, khứu giác và thị giác đối với người ẩm thực
Những loại gia vị phổ biến hiện nay
Dựa vào nguồn gốc, gia vị có thể được chia thành 4 loại bao gồm: gia vị có nguồn gốc thực vật, gia vị có nguồn gốc động vật, gia vị lên men vi sinh và gia vị có nguồn gốc vô cơ.
Gia vị có nguồn gốc thực vật
Gia vị có nguồn gốc từ thực vật được sử dụng rất phong phú và đa dạng, có thể kể tên đến như:
- Các loại lá tạo mùi thơm như: Lá bạc hà (mint), nguyệt quế, hành lá, rau răm, húng quế, cần tây, hành boa rô, kinh giới, rau mùi, hương thảo, lá dứa...
- Các loại quả: Chanh, bưởi, ớt, khế chua, quả me, quả sấu...
- Các loại hạt: Hạt tiêu, hạt ngò,hạt dổi...
- Các loại củ: Gừng, tỏi, hành tây, củ riềng, hành củ, nghệ, củ kiệu,...
- Các loại thực vật khác: Nấm hương, nước dừa, nước cốt dừa...
- Các loại gia vị đã được chế biến, phối trộn các nguyên liệu lại với nhau: Tương ớt, thính, mù tạt, dầu thực vật, bơ thực vật, ngũ vị hương, bột cà ri,...
- Các loại thảo mộc, thuốc dùng trong đông y: Táo tàu, kỷ tử, sa nhân, sâm, cam thảo, quế, đại hồi, sa nhân, đinh hương, bột dành dành,...
Gia vị có nguồn gốc từ động vật
Các loại gia vị có nguồn gốc từ động vật cũng phong phú không kém:
- Đầu tiên phải kể đến các loại mắm như: Mắm các loại (làm từ cá, tôm, cua, cáy, rươi, tép v.v.) như mắm tôm, mắm tép, mắm tôm chua, mắm rươi, mắm cáy, mắm cua đồng, mắm bò hóc, mắm ba khía, mắm nêm...
- Các loại nước mắm làm từ cá (như cá cơm, cá thu, cá chẻm, cá đối, cá ngát v.v.)
Các loại gia vị có chứa tinh dầu: Tinh dầu cà cuống, long diên hương, túi mật của một số động vật, mỡ lợn, dầu hào.
- Các loại sữa và các chế phẩm từ sữa: Sữa động vật (bò, cừu, dê,..), các loại bơ và kem béo.
- Một số gia vị tạo độ ngot được lấy từ thịt động vật như sá sùng, tôm khô, khô mực...
- Ngoài ra, mật ong cũng được xem là một trong những loại gia vị quan trọng.
Gia vị lên men vi sinh
Một số loại gia vị lên men vi sinh tiêu biểu như: Mẻ, giấm thanh, rượu nếp, rượu vang, bỗng rượu, chao, nước tương,...
Gia vị có nguồn gốc vô cơ
Có thể kể đến một vài ví dụ như: Acid citric (tạo vị chua, thay thế cho chanh), muối ăn, đường, mì chính, bột canh,...
